Czy Jan był czwartym Synoptykiem?
Bartosz Adamczewski
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w WarszawieWydział Teologiczny (Polska)
Abstrakt
A detailed comparative analysis of the fragments Jn 4 and Acts 8 reveals that Jn 4 is linked to Acts 8 with the use of 48 sequentially ordered correspondences.
These correspondences are mainly conceptual-thematic (John’s use of Lucan ideas), but also linguistic (John’s use of Lucan phrases, keywords, etc.).
In order to illustrate the ideas from Acts, John often used motifs borrowed from other works (all three Synoptic Gospels, the Septuagint, the Pauline letters,
the First Letter of John, etc.). However, it is the Acts of the Apostles that constitutes the main base text (hypotext) for the conceptual structure of the Fourth Gospel. This surprisingly close structural-conceptual connection of the Fourth Gospel to the Acts of the Apostles permits us to regard John as in fact the fourth Synoptic.
Słowa kluczowe:
Ewangelia według św. Jana, Dzieje Apostolskie, Ewangelie synoptyczne, hipertekstualizmBibliografia
Adamczewski, B. (2000). Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna Jednorodzonego dał... – zbawienie dla świata i sąd nad nim w J 3,14-21. Studia Loviciensia (2), 1–16.
Google Scholar
Adamczewski, B. (2010). The Gospel of the Narrative “We”’: The Hypertextual Relationship of the Fourth Gospel to the Acts of the Apostles. Frankfurt am Main i in.: Peter Lang.
DOI: https://doi.org/10.3726/978-3-653-00091-7
Google Scholar
Attridge, H. W. (2013). The Samaritan Woman: A Woman Transformed. W: S. A.
Google Scholar
Hunt, D. F. Tolmie, R. Zimmermann (red.), Character Studies in the Fourth Gospel: Narrative Approaches to Seventy Figures in John (s. 268–281). Wissenschaftliche
Google Scholar
Untersuchungen zum Neuen Testament 314. Tübingen: Mohr Siebeck.
Google Scholar
Barker, J. W. (2015). John’s Use of Matthew. Minneapolis: Fortress.
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt155j35f
Google Scholar
Bergmeier, R. (2015). Das vierte Evangelium in seiner Stellung zwischen Synoptikern und Gnosis. W: tenże, Zwischen Synoptikern und Gnosis – ein viertes Evangelium: Studien zum Johannesevangelium und zur Gnosis (s. 10–68). Novum Testamentum et Orbis Antiquus 108. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
DOI: https://doi.org/10.13109/9783666593666
Google Scholar
Betsworth, S. (2015). Children in Early Christian Narratives. Library of New Testament Studies 521. London i in.: Bloomsbury T&T Clark.
Google Scholar
Beutler, J. (2013). Das Johannesevangelium. Kommentar. Freiburg–Basel–Wien: Herder.
Google Scholar
Brodie, T. L. (1993). The Quest for the Origin of John’s Gospel: A Source-Oriented Approach. New York–Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar
Denaux, A., Corstjens, R., Mardaga, H. (2009). The Vocabulary of Luke: An Alphabetical Presentation and a Survey of Characteristic and Noteworthy Words and Word Groups in Luke’s Gospel. Biblical Tools and Studies 10. Leuven–Paris– Walpole, Mass.: Peeters.
Google Scholar
Förster, H. (2015). Die Begegnung am Brunnen (Joh 4.4-42) im Licht der „Schrift“: Überlegungen zu den Samaritanern im Johannesevangelium. NTS (61), 201–218.
Google Scholar
Genette, G. (2014). Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia. Tłum. T. Stróżyński, A. Milecki. Klasyka Światowej Humanistyki. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Google Scholar
Jojko, B. (2012). Worshiping the Father in Spirit and Truth: An Exegetico-Theological Study of Jn 4:20-26 in the light of the Relationships among the Father, the
Google Scholar
Son and the Holy Spirit. Tesi Gregoriana: Serie Teologia 193. Roma: Pontificia Università Gregoriana.
Google Scholar
Keith, C. (2016). The Competitive Textualization of the Jesus Tradition in John 20:30-31 and 21:24-25. CBQ (78), 321–337.
Google Scholar
Koester, C. R. (2016). “Spirit” (Pneuma) in Greco-Roman Philosophy and the Gospel of John. W: J. G. van der Watt, R. A. Culpepper, U. Schnelle (red.), The Prologue
Google Scholar
of the Gospel of John: Its Literary, Theological and Philosophical Contexts: Papers read at the Colloquium Ioanneum 2013 (s. 235–250). Wissenschaftliche Untersuchungen zum Neuen Testament 358. Tübingen: Mohr Siebeck.
Google Scholar
Köstenberger, A. J. (2013). Johannine Fallacies: Ten Common Misconceptions Regarding John’s Gospel. W: L. D. Chrupcała (red.), Rediscovering John. Festschrift F. Manns (s. 1–25). Analecta 80. Milano: Terra Santa.
Google Scholar
Kugel, J. L. (2012). A Walk through “Jubilees”: Studies in the “Book of Jubilees” and the World its Creation. Supplements to the Journal for the Study of Judaism 156. Leiden–Boston: Brill.
DOI: https://doi.org/10.1163/9789004221109
Google Scholar
Lang, M. (2014). Andersheit und Musterwissen: Beobachtungen zum Verhältnis Johannes und die Synoptiker anhand von Johannes 6,1–71. W: J. Verheyden i in. (red.), Studies in the Gospel of John and Its Christology. Festschrift G. Van Belle (s. 189–204). Bibliotheca Ephemeridum Theologicarum Lovaniensium 265. Leuven–Paris–Walpole, Mass.: Peeters.
Google Scholar
Maritz, P. (2014). Judas Iscariot: Ironic Testimony of the Fallen Disciple in John 12,1–11. W: J. Verheyden i in. (red.), Studies in the Gospel of John and Its Christology. Festschrift G. Van Belle (s. 289–316). Bibliotheca Ephemeridum Theologicarum Lovaniensium 265. Leuven–Paris–Walpole, Mass.: Peeters.
Google Scholar
Mędala, S. (2010). Ewangelia według świętego Jana: Wstęp – przekład z oryginału – komentarz. T. 1. Nowy Komentarz Biblijny NT 4/1-2. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
Google Scholar
Michaels, J. R. (2010). The Gospel of John. New International Commentary on the New Testament. Grand Rapids, Mich.–Cambridge: William B. Eerdmans.
DOI: https://doi.org/10.5040/bci-000k
Google Scholar
Müller, W. G. (1991). Interfigurality: A Study on the Interdependence of Literary
Google Scholar
Figures. W: H. F. Plett (red.), Intertextuality (s. 101–121). Research in Text Theory 15. Berlin–New York: de Gruyter.
Google Scholar
Nicklas, T. (2008), Jesu zweites Zeichen (Joh 4,43-45.46-54): Abgründe einer Glaubensgeschichte. W: J. Verheyden, G. Van Belle, J. G. van der Watt (red.), Miracles and Imagery in Luke and John. Festschrift U. Busse (s. 89–104). Bibliotheca Ephemeridum Theologicarum Lovaniensium 218. Leuven–Paris–Dudley, Mass.: Peeters.
Google Scholar
Nicklas, T. (2014). “Du bist nur ein Mensch und machst dich selbst zu Gott” (Johannes 10,33): Das Motiv der Gotteslästerung bei Johannes vor dem Hintergrund der Synoptiker. W: J. Verheyden i in. (red.), Studies in the Gospel of John and Its Christology. Festschrift G. Van Belle (s. 239–256). Bibliotheca Ephemeridum Theologicarum Lovaniensium 265. Leuven–Paris–Walpole, Mass.: Peeters.
Google Scholar
North, W. E. S. (2015). Points and Stars: John and the Synoptics. W: taż, A Journey Round John: Tradition, Interpretation, and Context in the Fourth Gospel (s. 207–219). Library of New Testament Studies 534 London i in.: Bloomsbury T&T Clark.
Google Scholar
Ringleben, J. (2014). Das philosophische Evangelium: Theologische Auslegung des Johannesevangeliums im Horizont des Sprachdenkens. Hermeneutische
Google Scholar
Untersuchungen zur Theologie 64. Tübingen: Mohr Siebeck.
Google Scholar
Schnelle, U. (2017). Einleitung in das Neue Testament. Uni-Taschenbücher 1830. Wyd. 9. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
DOI: https://doi.org/10.36198/9783838548128
Google Scholar
Wahlde, U. C. von (2010). The Gospel and Letters of John. T. 1. Introduction, Analysis, and Reference; T. 2. Commentary on the Gospel of John. Eerdmans Critical ] Commentary, Grand Rapids, Mich.–Cambridge: William B. Eerdmans.
Google Scholar
Theobald, M. (2009). Das Evangelium nach Johannes: Kapitel 1–12. Regensburger Neues Testament. Regensburg: Friedrich Pustet.
Google Scholar
Thyen, H. (2005). Das Johannesevangelium. Handbuch zum Neuen Testament 6. Tübingen: Mohr Siebeck.
Google Scholar
Um, S. T. (2006). The Theme of Temple Christology in John’s Gospel. Library of New Testament Studies 312. London–New York: T&T Clark.
Google Scholar
Varghese, J. (2009). The Imagery of Love in the Gospel of John. Analecta Biblica 177. Roma: Gregorian & Biblical Press.
Google Scholar
Zimmermann, R. (2014). From a Jewish Man to the Savior of the World: Narrative and Symbols Forming a Step by Step Christology in John 4,1-42. W: J. Verheyden
Google Scholar
i in. (red.), Studies in the Gospel of John and Its Christology. Festschrift G. Van Belle (s. 99–118). Bibliotheca Ephemeridum Theologicarum Lovaniensium 265. Leuven–Paris–Walpole, Mass.: Peeters.
Google Scholar
Autorzy
Bartosz AdamczewskiUniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w WarszawieWydział Teologiczny Polska
Ks. dr hab. prof. UKSW Bartosz ADAMCZEWSKI – biblista, profesor nadzwyczajny w Katedrze Egzegezy Nowego Testamentu Wydziału Teologicznego UKSW, a także wykładowca Nowego Testamentu w Wyższym Seminarium
Duchownym Diecezji Warszawsko-Praskiej. Opublikował 10 monografii naukowych i kilkadziesiąt artykułów naukowych poświęconych Biblii, biblistyce i teologii
Statystyki
Abstract views: 253PDF downloads: 88
Licencja
Czasopismo jest bezpłatne i udostępniane na zasadach otwartego dostępu (w formacie pdf na stronie internetowej). Od autorów artykułów nie są pobierane żadne opłaty. „Warszawskie Studia Teologiczne” ukazują się na licencji według standardów Creative Commons: CC BY-ND 4.0 (Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe) i nie prowadzą skonkretyzowanej polityki dotyczącej danych badawczych. Autorzy zachowują prawa autorskie.