Uwarunkowania i wyzwania myśli chrześcijańsko-społecznej Karola Wojtyły/Jana Pawła II
Abstrakt
The richness of St. John Paul II’s social teachings is so great that some compare it to the achievements of Leo XIII. His specific approach to social issues and to everyday human life should be called ‘social personalism”. His social teaching is extensive, and abundant in theories, tackling the most current and difficult problems of the modern times, focusing primarily on defending of human beings from the external threats of totalitarianisms and dictatorships, as well as from the internal pressure of erroneous ideologies. However a lot has been changed since the John Paul II’s era, the imperative in his teaching to establish and proclaim the full truth about the man, his personal dignity, his conscience, as well as his temporal and eschatological vocation still remains relevant, posing a challenge to the successive generations. He built his social teaching with a strong dependence on the Biblical contents and the Magisterium of the Church. He wanted it to serve not just as a theoretical approach of the Magisterium to the everyday social issues, but to sound as the Gospel in the ears of the modern man. He put together social philosophy with theology of worldly matters, economics with eschatology, ethics with kerygma. Thanks to John Paul II, the Church's social teaching has taken on the sound of a prophetic vision that restores to people the joy of life and the hope of regaining of the meaning in building the world together and increasing the value of the quality of human relationships in it. Without the prospect of the eternal life and the Redemption, social issues would have become just an ideology seasoned with the Catholicism. Thanks to the Polish Pope, they began to sound like a social Gospel.
Słowa kluczowe:
nauczanie społeczne Kościoła, Jan Paweł II, personalizm społeczny, marksizm, liberalizm, relatywizm, indywidualizm, kolektywizm, nadziejaBibliografia
Bombała B. (2017). Chrześcijańska nauka społeczna a modele polityki społeczno-gospodarczej. Nurt SVD 51/2, s. 403-421.
Google Scholar
Buttiglione R. (1996). Myśl Karola Wojtyły. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar
Chaput C. (2019). Obcy w obcej ziemi. Życie wiarą w postchrześcijańskim świecie. Tłum. M. Sobolewska. Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek.
Google Scholar
Chenu M. D. (1977). La dottrina sociale della Chiesa: 1891-1971. Brescia: Queriniana.
Google Scholar
Danneels G. (1985). Evangéliser l’Europe „sécularisée”, konferencja na VII Sympozjum Biskupów Europy w 1985 r. La Documentation catholique, nr 1906 (17 listopada), kol. 1068-1078.
Google Scholar
Dreher R. (2019). Opcja Benedykta. Jak przetrwać czas neopogaństwa. Tłum. M. Samborska. Kraków: Wydawnictwo AA.
Google Scholar
Eberstadt M. (2014). Jak Zachód utracił Boga. Tłum. M. Zaremba-Skulimowska. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar
Eberstadt M. (2019). Adam i Ewa po pigułce. Paradoksy rewolucji seksualnej. Tłum. M. Samborska. Kraków: Wydawnictwo AA.
Google Scholar
Galarowicz J. (2000). Człowiek jest osobą. Podstawy antropologii filozoficznej Karola Wojtyły. Kęty: Wydawnictwo Antyk.
Google Scholar
Jan XXII (1961). Encyklika »Mater et magistra«. Vatican: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Jan Paweł II (1981). Adhortacja »Familiaris consortio«. Vatican: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Jan Paweł II (1986). Przemówienie wygłoszone w siedzibie UNESCO, Paryż, 2 VI 1980. W: Jan Paweł II, Wiara i kultura. Rzym: Fundacja Jana Pawła II, Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej.
Google Scholar
Jan Paweł II (1988a). List apostolski »Mulieris dignitatem«. Vatican: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Jan Paweł II (1988b). Adhortacja »Christifideles laici«. Vatican: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Jan Paweł II (1993a). Encyklika »Veritatis splendor«. Vatican: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Jan Paweł II (1993b). Intervista concessa da Giovanni Paolo II al giornalista Jas Gawronski e pubblicata dal quotidiano «La Stampa», 2 listopada 1993. http://www.vatican.va/content/john-paul-ii/it/speeches/1993/november/documents/hf_jp-ii_spe_19931102_intervista.html .
Google Scholar
Jan Paweł II (1994). Przekroczyć próg nadziei. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Google Scholar
Jan Paweł II (1996a). Encyklika »Redemptor hominis« (4.III.1979). W: Jan Paweł II, Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II (s. 7-76). Kraków: Znak.
Google Scholar
Jan Paweł II (1996b)., Encyklika »Laborem exercens« o pracy ludzkiej (14.IX.1981). W: Jan Paweł II, Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II (s. 143-213). Kraków: Znak.
Google Scholar
Jan Paweł II (1996c). Encyklika »Centesimus annus« w setną rocznicę encykliki „Rerum novarum” (1.V.1991). W: Jan Paweł II, Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II (s. 619-702). Kraków: Znak.
Google Scholar
Jan Paweł II (1997). List do rodzin »Gratissimam sane« z okazji Roku Rodziny 1994 (2.II.1994). W: Listy apostolskie Ojca Świętego Jana Pawła II (s. 247-327). Kraków: Znak.
Google Scholar
Jan Paweł II (2000). Przemówienie do przewodniczących parlamentów Unii Europejskiej. https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/parlamenty_eur_23092000.html
Google Scholar
Jan Paweł II (2004). Wstańcie, chodźmy. Kraków: Wydawnictwo Św. Stanisława BM.
Google Scholar
Jan Paweł II (2005a). Pielgrzymki do Ojczyzny 1979, 1983, 1987, 1991, 1995, 1997, 1999, 2022. Przemówienia i homilie. Kraków: Znak.
Google Scholar
Jan Paweł II (2005b). Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci. Kraków: Znak.
Google Scholar
Jan Paweł II (2009). Przemówienie inaugurujące II Konferencję Ogólną Episkopatów Ameryki Łacińskiej (CELAM) ‒ Mieć odwagę proroków i ewangeliczną roztropność pasterzy, Puebla, 28 stycznia 1979 r. W: Jan Paweł II, Dzieła zebrane. Tom XII: Homilie i przemówienia z pielgrzymek. Ameryka Północna i Południowa. Kraków: Wydawnictwo M.
Google Scholar
Jarocki S. (1964). Katolicka nauka społeczna. Paris: Société d’Éditions Internationales.
Google Scholar
Kant I. (1984). Uzasadnienie metafizyki moralności. Tłum. M. Wartenberg. Warszawa: PWN.
Google Scholar
Kowalczyk S. (1997). Podstawowe elementy nauczania społecznego Jana Pawła II. Roczniki Nauk Społecznych XXV, z. 1, s. 85.
Google Scholar
Leon XII (1891). Encyklika »Rerum novarum«. Vatican: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
de Lubac H. (2005). Dramat humanizmu ateistycznego. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar
Mazurek S. (2006). Utopia i łaska. Idea rewolucji moralnej w rosyjskiej filozofii religijnej. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Google Scholar
Newman J. H. (2002). O sumieniu. List do Księcia Norfolk. Tłum. A. Muranty. Kraków: Homini.
Google Scholar
Ozorowski E. (2001). Człowiek ważniejszy od rzeczy. W: R. Horodelski, E. Ozorowski (red.), Człowiek – etyka – ekonomia, Białystok: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej.
Google Scholar
Papieska Rada Iustitia et Pax (2005). Kompendium nauki społecznej Kościoła. Kielce: Jedność.
Google Scholar
Pius XI (1931). Encyklika »Quadragesimo anno«. Vatican: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Possenti V. (2000). Katolicka nauka społeczna wobec dziedzictwa Oświecenia. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar
Possenti V. (2007). Rewolucja Ducha. Doktryna społeczna Kościoła widziana oczami kard. Karola Wojtyły. Red. i tłum. R. Skrzypczak. Warszawa: Fronda.
Google Scholar
Poupard P. (2013). Faire émerger l’Europe dans a dimension spirituelle, przemówienie na uniwersytecie katolickim w Budapeszcie, 1 marca 2001 r. La Croix, 10 kwietnia.
Google Scholar
Ratzinger J. (1991). Elogio della coscienza: il brindisi del Cardinale. Il Sabato, 16 marca.
Google Scholar
Seewald P. (2021). Benedykt XVI. Życie. Tłum. W. Szymona OP. Kraków: Znak.
Google Scholar
Skrzypczak R. (2007). Jasna zasada personalizmu. Personalizm 13, s. 35-44.
Google Scholar
Skrzypczak R. (2015). Wiara i seks. Jan Paweł II o małżeństwie i rodzinie. Kraków: Wydawnictwo AA.
Google Scholar
Skrzypczak R. (2020). Karol Wojtyła na Soborze Watykańskim II. Zbiór wystąpień. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo UKSW/Wydawnictwo AA.
Google Scholar
Sobór Watykański II (1964). Konstytucja dogmatyczna o Kościele »Lumen gentium«. Vatican: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Sobór Watykański II (1965a). Konstytucja dogmatyczna »Dei verbum«. Vatican: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Sobór Watykański II (1965b). Konstytucja dogmatyczna »Gaudium et spes«. Vatican: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Sobów Watykański II (1965c). Dekret o apostolstwie świeckich »Apostolicam actuositatem«. Vatican: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Sołowjow W. S. (1996). Oprawdanije dobra. Moskwa.
Google Scholar
Strzeszewski C. (1978). Ewolucja katolickiej nauki społecznej. Warszawa: Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych.
Google Scholar
Styczeń T. (red.) (1991). Nienarodzony miarą demokracji. Lublin: Wydawnictwo BE.
Google Scholar
Szymański A. (1939). Zagadnienie społeczne. Lublin: Towarzystwo Wiedzy Chrześcijańskiej.
Google Scholar
Tosatti M. (2005). Il dizionario di papa Ratzinger. Guida al pontificato. Milano: Dalai Editore.
Google Scholar
Viguiristi de la Iglesia F. (2021). Giovanni Paolo II e la dottrina sociale della Chiesa. La Civiltà Cattolica” 4107-4108, tom 3, s. 275-287.
Google Scholar
Wojtyła K. (1977). Il problema del constituirsi della cultura attraverso la «praxis» umana. Rivista di Filosofia Neoscolastica 69, z. 3, s. 513–524.
Google Scholar
Wojtyła K. (1994). Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. Red. T. Styczeń, W. Chudy, J. W. Gałkowski, A. Rodziński, A. Szostek. Lublin: TN KUL.
Google Scholar
Wojtyła K./ Jan Paweł II (1996). Nauczanie społeczne Kościoła integralną częścią Jego misji. Red. S. Pamuła, M. Jagosz. Rzym: Fundacja Jana Pawła II. Ośrodek Dokumentacji Pontyfikatu.
Google Scholar
Wojtyła K. (2001a). Człowiek jest osobą. Przemówienie wygłoszone w Radio Watykańskim w czasie trwania 3 sesji Soboru Watykańskiego II. Personalizm 19, s. 59-64.
Google Scholar
Wojtyła K. (2001b). Miłość i odpowiedzialność. Lublin: TN KUL.
Google Scholar
Wojtyła K. (2018). Katolicka etyka społeczna. Red. G. J. Beyer, A. Lekka-Kowalik, A. M. Wierzbicki. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar
Autorzy
Robert SkrzypczakAkademia Katolicka w Warszawie Polska
https://orcid.org/0000-0002-8374-2944
Ks. Robert Skrzypczak – kapłan archidiecezji warszawskiej, dr habilitowany teologii, psycholog, profesor Akademii Katolickiej w Warszawie, wykładowca w Instytucie Teologicznym Marcianum w Wenecji. Tłumacz i publicysta, stały felietonista „Gościa Niedzielnego”, członek zarządu Stowarzyszenia Naukowego „Personalizm” w Lublinie oraz Stowarzyszenia Filozoficznego Luigi Stefaniniego w Treviso (Włochy). Autor kilkunastu książek, w tym monografii „Karol Wojtyła na Soborze Watykańskim II”.
Statystyki
Abstract views: 257PDF downloads: 126
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo jest bezpłatne i udostępniane na zasadach otwartego dostępu (w formacie pdf na stronie internetowej). Od autorów artykułów nie są pobierane żadne opłaty. „Warszawskie Studia Teologiczne” ukazują się na licencji według standardów Creative Commons: CC BY-ND 4.0 (Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe) i nie prowadzą skonkretyzowanej polityki dotyczącej danych badawczych. Autorzy zachowują prawa autorskie.
