Porównanie do donatystów w nowożytnych polemikach wyznaniowych
Stanisław Adamiak
Wydział Historyczny UW (Polska)
Abstrakt
The paper shows how different polemists used the analogy with the fourth century Donatist schism to label their opponents in the Reformation controversies. The accusation of Donatism was raised not only by the Catholics against the Protestants in general, as opposing the authority of Rome, but also both by the Catholics and magisterial Reformers against the radical Reformers, who rejected any connection between the Church and the state, and demanded of their converts to be baptised again. The analogy was also used in the polemics between more and less radical branches of the English Reformation. It was also employed in a very efficient way by Cardinal Wiseman in 1839 against the Anglicans, and was one of the main impulses for the conversion of John Henry Newman to Roman Catholicism.
Słowa kluczowe:
donatyści, reformacja, anabaptyści, Kościół Anglii, John Henry NewmanBibliografia
Adamiak, S. (2014). O losach wyrażenia „koniec ery konstantyńskiej”. Collectanea Theologica, 84 (1), 97–107.
Google Scholar
Denton, A. (2011). John Henry Newman’s Anagnorisis of 1839: Lessons from Augustine, Tyconius, and the Donatist and Monophysite Controversies. Newman Studies Journal, 8(2), 42–51.
Google Scholar
Eck, J. (1979). Enchiridion locorum communium adversus Lutherum et alios hostes ecclesiae. Münster: Aschendorff.
Google Scholar
Fortescue, A. (1917). Donatism. London: Burns & Oates.
Google Scholar
Gifford, G (1590). A Plaine Declaration that Our Brownists be Donatists. London: Toby Cooke.
Google Scholar
Hoover, J. A. (2013). They bee Full Donatists. Reformation and Renaissance Review, 15(2), 154–176.
Google Scholar
Hoover, J. A. (2016). Capricious, Seductive, and Insurrectionary. Journal of Early Modern Christianity, 3(1), 71–98.
Google Scholar
Hosius, S. (1559). De origine haeresium nostri temporis. Leuven: P. Sangrius.
Google Scholar
Leu, U.B. (2004). A Memorandum of Bullinger and the Clergy Regarding the Punishment of the Anabaptists (May 1535). The Mennonite Quarterly Review, (78), 109–132.
Google Scholar
McGinnis, T.S. (2004). George Gifford and the Reformation of the Common Sort: Puritan Priorities in Elizabethan Religious Life. Kirksville: Truman State.
Google Scholar
Newman, J.H. (1908). Apologia pro Vita Sua. London: Longmans, Green, and Co.
Google Scholar
Ogonowski, Z. (2015). Socynianiam. Dzieje, poglądy, oddziaływanie. Warszawa: Instytut Historii Nauki PAN.
Google Scholar
Sherlock, W. (1686). A protestant of the Church of England no Donatist, or, some short notes on Lucilla and Elizabeth. London: T. Basset.
Google Scholar
Thomas, S. (1991). Newman and Heresy: The Anglican Years. Cambrige: Cambridge University.
Google Scholar
Verduin, L. (1964). The Reformers and Their Stepchildren. Grand Rapids: William B. Eerdmans.
Google Scholar
Visser, A.S.Q. (2011). Reading Augustine in the Reformation: The Flexibility of Intellectual Authority in Europe, 1500-1620. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar
Voolstra, S. (1996). Donatus redivivus – Menno Simons’ reformatie in theologisch perspectief. Doopsgezinde Bijdragen, (22), 159–177.
Google Scholar
Warfield, B.B. (1956). Calvin and Augustine. Philadelphia: Presbyterian and Reformed.
Google Scholar
Williams, G.H. (1962). The Radical Reformation. Philadelphia: Westminster Press.
Google Scholar
Wiseman, N. (1839). Anglican Claim of the Apostolic Succession. Dublin Review, August 1839, 139–180.
Google Scholar
Wright, D. F. (1998). The Donatists in the Sixteenth Century. W: L. Grane i in., Auctoritas Patrum II. Neue Beiträge zur Rezeption der Kirchenväter im 15. und 16. Jahrhundert (s. 281–293). Mainz: Philipp von Zabern.
Google Scholar
Autorzy
Stanisław AdamiakWydział Historyczny UW Polska
Ks. dr Stanisław ADAMIAK – kapłan diecezji toruńskiej, adiunkt naukowy w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Doktorat z historii Kościoła obronił w 2011 r. na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim
w Rzymie. Wykładał na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim i Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Autor książek: Carthage, Constantinople and Rome: Imperial and Papal Interventions in the Life of the Church in Byzantine Africa (533-698) (Rome 2016) oraz Zawsze jest Wyjście.
Statystyki
Abstract views: 140PDF downloads: 60
Licencja
Czasopismo jest bezpłatne i udostępniane na zasadach otwartego dostępu (w formacie pdf na stronie internetowej). Od autorów artykułów nie są pobierane żadne opłaty. „Warszawskie Studia Teologiczne” ukazują się na licencji według standardów Creative Commons: CC BY-ND 4.0 (Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe) i nie prowadzą skonkretyzowanej polityki dotyczącej danych badawczych. Autorzy zachowują prawa autorskie.
