„Wtedy zaczęto wzywać imienia JHWH” (Rdz 4,26). Imię Boga jedyną nadzieją dla ludzkości – znaczenie imienia Bożego w tekstach Rdz 4, 26 i Wj 3,14-15
Adam Gorlewski
Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie - Collegium Joanneum (Polska)
Abstrakt
The syntagma „began to call on the name of the Lord” is an important excerpt in the Primeval history. This expression is connected to Enosh, who developes worship and brings hope that mankind which is constantly distancing from God, will be salvaged. However, most frequently we connect the acquaintance of the God’s name with telling about the call of Moses and God self-presentation in a burning bush, translated usually as a: „I Am who I Am” (Exod 3,14-15). Although these above fragments seem to be in a contrary, consist their reciprocal theological coherence. Basing on historical-critical methods of working on biblical text Gen 4,26 and Exod 3,14-15 the article collates the results of analysis of excerpts. It allows to understand the God’s identity and significance of His name more profoundly. Enosh didn’t need to know the name YHWH in order to praise the Lord. „Later on”, God reveals His name to Moses bringing also salvage for sons of Israel. God gives the possibility to be saved, to be salvaged in Him, in a relationship with Him through human worship .
Słowa kluczowe:
wzywać imienia JHWH, Enosz, imię Boże, Jestem który Jestem, powołanie Mojżesza, prehistoria biblijna, kultBibliografia
Bartoszek, A. (1994a). Znaczenie imienia na starożytnym Bliskim Wschodzie. ComP 14, (1), 15–24.
Google Scholar
Bartoszek, A. (1994b). Imię Jahwe w Izraelu. ComP 14, (1), 36–48.
Google Scholar
Biblia Jerozolimska (2006). Poznań.
Google Scholar
Brown, R.E., Fitzmyer, J.A., Murphy, R.E. (red.) (2013). Katolicki komentarz biblijny. PSB. Wyd. 3. Warszawa: Vocatio.
Google Scholar
Carreira das Neves, J. (1994). Jakie jest twoje imię? Egzegeza Wj 3,14. ComP 14, (1), 25–35.
Google Scholar
Childs, B. S. (1995). Il Libro dell’Esodo: Commentario critico-teologico. Casale Monferrato.
Google Scholar
Dozeman, T. B. (2009). Commentary on Exodus. W: D. N. Freedman (red.), The Eerdmans critical commentary. Michigan.
Google Scholar
Fabris, R. (red.) (1994). Introduzione generale alla Bibbia. Logos – Corso di studi biblici. Tom 1. Torino.
Google Scholar
Farmer, W. R. (2001). Międzynarodowy komentarz do Pisma Świętego. Komentarz katolicki i ekumeniczny na XXI wiek. Wyd. 2. Warszawa: Vocatio.
Google Scholar
Ferrada Moreira, A. (2008). Verdad absoluta desde el libro del Éxodo: el nombre divino. TYV (49), 143–156.
Google Scholar
Franciszek. (2013). Encyklika Lumen fidei. Wrocław.
Google Scholar
Fretheim, T. E. (2004). Esodo. Strumenti commentari. Torino.
Google Scholar
Goitein, S. A. YHWH the Passionate – the Monothestic Meaning and Origin of the name YHWH. Za: Rabiej, S. (1997). Bóg w Chrystusie: historiozbawcze znaczenie imienia Bożego „Ja jestem”, Opolska Biblioteka Teologiczna. Tom 23. Opole.
Google Scholar
Guthire, D., Motyer, J. A.(red.). (1973). Commentario biblico. Tom 1: Articoli introduttivi Genesi – Ester. Modena.
Google Scholar
Hamilton, V. P. (1990). The Book of Genesis. Chapters 1–17, The New International Commentary on the Old Testament. Grand Rapids.
Google Scholar
Hrozny, B. Les Fouilles de Kultege. Za: Rabiej, S. (1997). Bóg w Chrystusie: historiozbawcze znaczenie imienia Bożego „Ja jestem”, Opolska Biblioteka Teologiczna. Tom 23. Opole.
Google Scholar
Joüon, P., Muraoka, S. T. (2006). A grammar of Biblical Hebrew. SubBi 27. Roma.
Google Scholar
Katechizm Kościoła Katolickiego. (1994). Poznań.
Google Scholar
Lemański, J. (2007). JHWH – Bóg, który pozostaje wierny swoim obietnicom. SKK (12), 129–146.
Google Scholar
Lemański, J. (2009). Księga Wyjścia: wstęp, przekład z oryginału, komentarz. Nowy komentarz Biblijny. Stary Testament. Tom 2. Edycja Św. Pawła: Częstochowa.
Google Scholar
Lemański, J. (2013). Księga Rodzaju, rozdziały 1–11: wstęp, przekład z oryginału, komentarz. Nowy Komentarz Biblijny. Stary Testament. Tom I. Część 1. Edycja Św. Pawła: Częstochowa.
Google Scholar
Leon-Dufour, X. (red.). (1994). Słownik teologii biblijnej. Tłumaczenie K. Romaniuk. Wyd. 4. Poznań–Warszawa.
Google Scholar
Lombaard, C. (2006). Genealogies and spiritualites in Genesis 4:17-22, 4:25-26, 5:1-32. Acta Theologica Suplementum (8).
Google Scholar
Łach, S. (1964a). Księga Rodzaju – wstęp, przekład z oryginału, komentarz. Pismo Święte Starego Testamentu. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Łach, S. (1964b). Księga Wyjścia – wstęp, przekład z oryginału, komentarz. Pismo Święte Starego Testamentu. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Mathews, K. A. (2001). Genesis 1-11:26. The New American Commentary 1A. Nashville: Broadman & Holman Publishers.
Google Scholar
Nawrot, J. (2002). Misja i Imię. Mojżesz w obliczu objawienia się Boga (Wj 3,13-18). PzST (12), 33–58.
Google Scholar
Noth, M. (1977). Esodo. W: A. Weiser (red.), Antico Testamento. Brescia.
Google Scholar
Pecaric, S. (red.). (2001). Chamisza Chumsze Tora. Chumasz Pardes Lauder. Księga Pierwsza Bereszit. Kraków: Edycja Pardes Lauder.
Google Scholar
Propp, W. H. C. (1999). Exodus 1–18. W: W. F. Albright, D. N. Freedman (red.), A new translation with introduction and commentary. The Anchor Bible. New York.
Google Scholar
Rabiej, S. (1997). Bóg w Chrystusie: historiozbawcze znaczenie imienia Bożego „Ja jestem”, Opolska Biblioteka Teologiczna. Tom 23. Opole.
Google Scholar
Ratzinger, J. (2006). Wprowadzenie w chrześcijaństwo. Tłumaczenie Z. Włodkowa. Kraków.
Google Scholar
Ratzinger, J. (2007). Jezus z Nazaretu. Część 1: Od Chrztu w Jordanie do Przemienienia. Tłumaczenie W. Szymona, Kraków.
Google Scholar
Ratzinger, J. (2012). Jezus z Nazaretu – Dzieciństwo. Tłumaczenie W. Szymona. Kraków.
Google Scholar
Rusecki, M. (1994). Imię Boga „Ja jestem”, ComP, 14 (1), 4.
Google Scholar
Sachs, G. (2010). Ehyeh-asher-Ehyeh. JBQ, 38 (4),244–246.
Google Scholar
Schedl, C. (1959). Storia del Vecchio Testamento. Tom 1: Dalle origini all’epoca dei giudici. Roma.
Google Scholar
Ska, J.-L. (2006). La vocazione di Mosè, Esodo 3,1 – 4,18. Roma (msp).
Google Scholar
Stachowiak, L. (red.). (1990). Wstęp do Starego Testamentu, Poznań.
Google Scholar
Stanek, T. (2002). Jahwe a bogowie ludów: idee religijne wczesnego Izraela na tle wierzeń ludów Egiptu, Mezopotamii i Kanaanu. Biblioteka Pomocy Naukowych. Tom 23. Poznań.
Google Scholar
Stinissen, W. (2001). Bóg objawia swoje Imię. Tłumaczenie J. Iwaszkiewicz. WDr (3), 32–36.
Google Scholar
Świderkówna, A. (1994). Bóg trójjedyny w życiu człowieka. CPŚ 8. Kraków.
Google Scholar
Vaux de, R. (2004). Instytucje Starego Testamentu. Tłumaczenie T. Brzegowy. Tom 1-2. Poznań.
Google Scholar
Von Rad, G. (1986). Teologia Starego Testamentu. Tłumaczenie B. Widła. Warszawa.
Google Scholar
Walker, M. Writing of the Divine Name in Aquila and the Ben Asher Text. Za: Rabiej, S. (1997). Bóg w Chrystusie: historiozbawcze znaczenie imienia Bożego „Ja jestem”, Opolska Biblioteka Teologiczna. Tom 23. Opole.
Google Scholar
Warzecha, J. (1993). Funkcja formuły wysłania w Wj 3,1 – 4,17; przyczynek do odpowiedzi na pytanie – kim jest Mojżesz? CT, 63 (3), 85–88.
Google Scholar
Wróbel, M. S. (2014). Biblia Aramejska Targum Neofiti 1 Księga Rodzaju. Tom 1. Lublin: Gaudium.
Google Scholar
Wenhan, G. J. (2002). Genesis 1–15. WBC 1. Dallas.
Google Scholar
Zawiszewski, E. (1985). Zagadnienia wybrane do wstępu szczegółowego i egzegezy Starego Testamentu. Część V: Księga Rodzaju 1,1 – 11,9, Pelplin.
Google Scholar
Ziółkowski, Z. (1989). Najtrudniejsze stronice Biblii. Warszawa.
Google Scholar
Zuberbier, A. (red.). (1998). Słownik Teologiczny. Wyd. 2. Katowice.
Google Scholar
Autorzy
Adam GorlewskiPapieski Wydział Teologiczny w Warszawie - Collegium Joanneum Polska
Ks. mgr lic. Adam GORLEWSKI – kapłan Archidiecezji Warszawskiej, absolwent Archidiecezjalnego Seminarium Misynego Redemptoris Mater. W 2014 r. uzyskał tytuł magistra teologii w Papieskim Wydziale Teologicznym w Warszawie. Pełni posługę duszpasterską jako wikariusz w parafii Św. Augustyna w Warszawie.
Statystyki
Abstract views: 183PDF downloads: 131
Licencja
Czasopismo jest bezpłatne i udostępniane na zasadach otwartego dostępu (w formacie pdf na stronie internetowej). Od autorów artykułów nie są pobierane żadne opłaty. „Warszawskie Studia Teologiczne” ukazują się na licencji według standardów Creative Commons: CC BY-ND 4.0 (Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe) i nie prowadzą skonkretyzowanej polityki dotyczącej danych badawczych. Autorzy zachowują prawa autorskie.
