Primate Józef Glemp against the political opposition in 1981–1982
Rafał Łatka
Biuro Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej (Poland)
https://orcid.org/0000-0003-2650-4031
Abstract
The attitude of primate Józef Glemp to the political opposition was re-served and cautious. His view of the activities of Solidarity and its underground was due to several fundamental factors: the will to continue the line of action of Primate Wyszyński, a critical evaluation of the activities of political circles opera-ting within Solidarity (above all KOR) and many leaders of the said social move-ment and vision of the Church's activity in the last decade of the PRL.
Keywords:
Primate Glemp, Church, authorities, opposition, Solidarity, martial lawReferences
AAW, SPP 1a – Protokoły Konferencji Plenarnej Episkopatu Polski 1980–1982. Protokół z 180. Konferencji Plenarnej Episkopatu Polski, Gniezno 14 i 15 września 1981 r.
Google Scholar
AAW, SPP 1b – Protokoły Konferencji Plenarnej Episkopatu Polski 1980–1982. Protokół z 185. Konferencji Plenarnej Episkopatu Polski, Warszawa 8 czerwca 1982 r.
Google Scholar
AAW, SPP 1c – Protokoły Konferencji Plenarnych Episkopatu Polski 1981–1982. Protokół z 189. Konferencji Plenarnej Episkopatu Polski, Warszawa 1–2 grudnia 1982 r.
Google Scholar
AAW, SPP1d – Protokoły Konferencji Plenarnej Episkopatu Polski 1981–1982. Protokół z 186. Konferencji Plenarnej Episkopatu Polski, Koszalin 26 czerwca 1982 r.
Google Scholar
AAW, SPP 2 – Konferencja Plenarna Episkopatu Polski 1980–1981. Materiał na 189. KPE, 28 listopada 1981 r.
Google Scholar
AAW, SPP 3 – Konferencja Plenarna Episkopatu Polski 1980–1982. Protokół z 181. Konferencji Plenarnej Episkopatu Polski, 25–26 listopada 1981 r.
Google Scholar
AAW, SPP 4a – Prymas Polski i stosunki kościelne w Polsce 1981–1986. Próba oceny sytuacji Kościoła w Polsce na tle wydarzeń społeczno-politycznych 1980–1981.
Google Scholar
AAW, SPP 4b – Prymas Polski i stosunki kościelne w Polsce 1981–1986. Relacja Prymasa Polski ze spotkań z Ojcem Świętym i z pobytu w Rzymie 3 maja 1982 r.
Google Scholar
AAW, SPP 4c – Prymas Polski i stosunki kościelne w Polsce 1981–1986. List Prymasa Józefa Glempa do Ich Ekscelencji Najczcigodniejszych Arcybiskupów i Biskupów w Polsce, 9 kwietnia 1982 r.
Google Scholar
AAW, SPP 4d – Prymas Polski i stosunki kościelne w Polsce 1981–1986. Spotkanie Księdza Prymasa Józefa Glempa z Księżmi Archidiecezji Warszawskiej, 7 grudnia 1982 r., w kurii warszawskiej.
Google Scholar
AAW, SPP 5 – Prymas Polski i Stolica Apostolska. Sprawozdanie z pobytu przedstawicieli Episkopatu Polski w Rzymie 4–11 lutego 1982 r.
Google Scholar
AAW, SPP 6a – Rada Główna Episkopatu Polski 1981–1982. Protokół Rady Głównej Episkopatu Polski z 15 grudnia 1981 r.
Google Scholar
AAW, SPP 6b – Rada Główna Episkopatu Polski 1981–1982. Protokół Rady Głównej Episkopatu Polski z 24 lutego 1982 r.
Google Scholar
AAW, SPP 6c – Rada Główna Episkopatu Polski 1981–1982. Protokół Rady Głównej Episkopatu Polski z 24 kwietnia 1982 r.
Google Scholar
AAW SPP 6d – Rada Główna Episkopatu Polski 1981–1982. Protokół Rady Głównej Episkopatu Polski z 25 czerwca 1982 r.
Google Scholar
AAW, SPP 7 – Rada Główna Episkopatu Polski 1983–1984. Protokół Rady Głównej Episkopatu Polski z 19 stycznia 1983 r.
Google Scholar
Dudek, A., Gryz, R. (2006). Komuniści i Kościół w Polsce. Kraków.
Google Scholar
Gałka, A. (2010). Kardynał Stefan Wyszyński – ojciec rodzącej się ,,Solidarności”. Studia Prymasowskie (4).
Google Scholar
Glemp, J. (1986). Nauczanie społeczne 1981-1986. Warszawa.
Google Scholar
Gryz, R. (2003). Polityka władz PRL wobec Kościoła w stanie wojennym (1981–1983). W: W. Kalwat, A. Penkala (red.), ... ET QUORUM PARS MAGNA FUI... Księga pamiątkowa poświęcona profesorowi Zbigniewowi Janowi Góralskiemu. Kielce.
Google Scholar
Kindziuk, M. (2010). Kardynał Józef Glemp. Ostatni taki prymas. Warszawa.
Google Scholar
Kopka, B., Majchrzak, G., oprac. (2001). Stan wojenny w dokumentach władz PRL (1980–1983). Warszawa.
Google Scholar
Lasota, M. (2010). Troska o ,,Solidarność” obu prymasów Polski, kard. Stefana Wyszyńskiego i kard. Józefa Glempa. Studia Prymasowskie (4).
Google Scholar
Łatka, R. (2012). Kościół katolicki wobec sytuacji ekonomiczno-społecznej w czasie pierwszej „Solidarności”. W: M. Kaleta, M. Ślepowroński, red., Polityka a ekonomia. Kraków.
Google Scholar
Łatka, R. (2013). Obraz opozycji w czasie rozmów Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu PRL i Episkopatu Polski w latach 1980–1983. W: K. Kowalik, M. Kluzik, red., Miejsce i rola opozycji w systemach autorytarnych i demokratycznych. Kraków.
Google Scholar
Łatka, R. (2014). Kościół wobec „Solidarności”, czyli wsparcie idei niezależnych związków zawodowych. W: W. Uruszczak, K. Krzysztofek, M. Mikuła, red., Kościoły i inne związki wyznaniowe w służbie dobru wspólnemu. Kraków.
Google Scholar
Łatka, R. (2015). Zmienna amplituda stosunków państwo–Kościół katolicki w PRL w latach 80. XX w. Res Historica” (39).
DOI: https://doi.org/10.17951/rh.2015.39.225
Google Scholar
Łatka, R. (2016a). Polityka władz PRL wobec Kościoła katolickiego w województwie krakowskim w latach 1980-1989. Kraków.
Google Scholar
Łatka, R. (2016b). Priorytety polityki wyznaniowej władz PRL w latach 80. W: tenże, red., Priorytety polityki wyznaniowej władz Polski ,,ludowej”. Glaukopis (33).
Google Scholar
Micewski, A. (1987). Kościół wobec ,,Solidarności" i stanu wojennego. Paryż.
Google Scholar
Michalski, K. (2012). Działalność Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu PRL i Episkopatu Polski 1980–1989. Warszawa.
Google Scholar
Paczkowski, A. (2007). Wojna polsko-jaruzelska. Stan wojenny w Polsce 13 XII 1981 – 22 VII 1983. Warszawa.
Google Scholar
Polak, W. (2012). Kościół katolicki wobec Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego ,,Solidarność" w latach 1980–1989. W: J. Kłaczkow, W. Rozynkowski, red., Kościoły chrześcijańskie w systemach totalitarnych. Toruń.
Google Scholar
Raina, P. (1982). Jan Paweł II, Prymas i Episkopat o stanie wojennym. Kazania, listy, przemówienia, komunikaty. Londyn.
Google Scholar
Raina, P. (2005). Kościół Katolicki a Solidarność. Warszawa.
Google Scholar
Tajne dokumenty państwo-Kościół 1980-1989. (1993). Londyn-Warszawa.
Google Scholar
Waszkiewicz, Z. (2012). Zwolennicy i kontestatorzy postawy prymasa Polski Józefa Glempa. W: J. Kłaczkow, W. Rozynkowski, red., Kościoły chrześcijańskie w systemach totalitarnych. Toruń.
Google Scholar
Wysocki, W.J. (2010). Środowiska opozycyjne a prymasi Polski, kard. Stefan Wyszyński i kard. Józef Glemp. Studia Prymasowskie (4).
Google Scholar
Zieliński, Z., Bober, S. (2009). Kościół w Polsce 1944–2007. Poznań.
Google Scholar
Zieliński, Z. (2016). Kościół katolicki lat osiemdziesiątych XX wieku w Polsce – mediator czy zakładnik? W: E. Wojcieszyk, red., Władze wobec Kościołów i związków wyznaniowych na Środkowym Nadodrzu w latach 1980–1989. Poznań–Warszawa.
Google Scholar
Żaryn, J. (2003). Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1945–1989). Warszawa.
Google Scholar
Żaryn, J. (2004). Kościół w PRL. Warszawa.
Google Scholar
Żaryn, J., oprac. (2006). Komunikaty Konferencji Episkopatu Polski 1945-2000. Warszawa.
Google Scholar
Żaryn, J., (2013). Polska na poważnie. Gdańsk.
Google Scholar
Żaryn, J. (2015). W starciu z komunizmem. Józef Glemp – ostatni z prymasów XX wieku. Wybrane kartki z biografii. W: R. Łatka, B. Szlachta, red., Polskie wizje i oceny komunizmu po 1939 r. Kraków.
Google Scholar
Authors
Rafał ŁatkaBiuro Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej Poland
https://orcid.org/0000-0003-2650-4031
Dr Rafał ŁATKA – historyk i politolog, dr nauk społecznych z zakresu nauk o polityce (specjalność historia najnowsza Polski), pracownik Biura Badań Historycznych IPN, koordynator Centralnego Projektu Badawczego IPN: ,,Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944- 1989”, redaktor naukowy serii wydawniczej: „Kościół katolicki w dokumentach”. Autor książek: Kościół katolicki w Polsce rządzonej przez komunistów, Warszawa 2017 (wspólnie z Józefem Mareckim); Arcybiskup Antoni Baraniak 1904-1977, Poznań-Warszawa 2017 (wspólnie z Konradem Białeckim, Rafałem Reczkiem i Elżbietą Wojcieszyk); Polityka władz PRL wobec Kościoła katolickiego w województwie krakowskim w latach 1980-1989, Kraków 2016; Komuniści i Kościół w Polsce ,,ludowej” w perspektywie centralnej i krakowskiej, Warszawa 2016; Pielgrzymki Jana Pawła II do Krakowa w oczach SB. Wybór dokumentów, Kraków 2012; redaktor wielu tomów studiów. Sekretarz redakcji czasopisma „Pamięć i Sprawiedliwość”, członek redakcji pism ,,Glaukopis” i ,,Myśl.PL”.
Statistics
Abstract views: 182PDF downloads: 71