Interpretacje zasady antropicznej i możliwość ich wykorzystania w teologii katolickiej

Przemysław Kocik


Akademia Katolicka w Warszawie, Polska (Polska)
https://orcid.org/0009-0005-3553-033X

Abstrakt

Od wielu lat naukowcy odkrywają znaczące koincydencje zachodzące w stałych
i prawach przyrody. Wydaje się, że świat w którym żyjemy nie powstał w sposób przypadkowy, lecz w wyjątkowo sprzyjający powstaniu życia. Na podstawie tych odkryć zostały sformułowane zasady antropiczne. Obecnie, wiele dekad od ich powstania możemy mówić o ich różnych interpretacjach takich jak: subtelne dostrojenie, Inteligentny Projekt, idea Zamysłu Boga. Autor artykułu próbuje zbadać, czy te koncepcje mogą być wykorzystywane we współczesnej teologii, a szczególnie w protologii i apologetyce.


Słowa kluczowe:

zasada antropiczna, subtelne dostrojenie, inteligentny projekt, idea zamysłu Boga, teologia, filozofia przyrody, nauka

Barrow, J. (2017). Stałe natury. Kraków: Copernicus Center Press.
  Google Scholar

Borczyk, B. (2010). Korzenie współczesnego antyewolucjonizmu. Lectiones & Acroases Philosophicae (III), 88107.
  Google Scholar

Bylica, P. (2003). Testowalność teorii inteligentnego projektu. Filozofia Nauki, 2(11), 41–49.
  Google Scholar

Carhart, R. (2007). Kontrowersja naukowa inteligentnego projektu. Pobrano z: https://www.chfpn.pl/new07/new07_carhart.pdf (16.07.2024).
  Google Scholar

Collins, R. (b.d.). God, Design and Fine-Tuning. Pobrano z: https://citeseerx.ist.psu.edu/document? repid=rep1&type=pdf&doi=0d385016fc615624829568172ae73c5ac695155a (16.07.2024).
  Google Scholar

Dembski, W. A. In defense of inteligent design. Pobrano z: https://joelvelasco.net/teaching/167win10/dembski%2005%20-%20defense%20of%20id.pdf (16.07.2024).
  Google Scholar

Gingerich, O. (2013). Boski wszechświat (tłum. J. Włodarczyk). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
  Google Scholar

Heller, M. (2008). Ostateczne wyjaśnienia wszechświata. Kraków: TAiWPN Universitas.
  Google Scholar

Heller, M. (2008). Rzeczy najważniejsze. Przemówienie wygłoszone przez ks. Michała Hellera 12 marca 2008 r. w Nowym Jorku z okazji przyznania mu Nagrody Templetona. Zagadnienia Filozoficzne w Nauce, (43) 18–23.
  Google Scholar

Heller, M. (2012). Filozofia przypadku. Kosmiczna fuga z preludium i codą. Kraków: Copernicus Center Press.
  Google Scholar

Heller, M., Pabjan, T. (2016). Stworzenie i początek Wszechświata. Kraków: Copernicus Center Press.
  Google Scholar

Jodkowski, K. (2007). Konflikt nauka–religia a teologia inteligentnego projektu. W: K. Jodkowski (red.), Teoria inteligentnego projektu – nowe rozumienie naukowości?. Warszawa: Megas.
  Google Scholar

Katechizm Kościoła katolickiego. (2012). Poznań: Wydawnictwo Pallotinum.
  Google Scholar

Leslie, J. (1994). Przejawy delikatnego dostrojenia. Zagadnienia Filozoficzne w Nauce, XVI, 27–62.
  Google Scholar

Lightman, A. P. (2012). Przypadkowy Wszechświat: kryzys wiary w nauce. Filozoficzne Aspekty Genezy, (9), 255–267.
  Google Scholar

McMullin, E. (1997). Evolutionary Contingency and Cosmic Purpose. Studies in Science and Theology, (5), 91–112.
  Google Scholar

Pabjan, T. (2019). Uwagi o teistycznej interpretacji zasady antropicznej. Studia Philosophiae Christianae, 1(55), 71–95.
  Google Scholar

Provine, W. B. (2005/2006). Projekt? Tak! Ale czy inteligentny?. Filozoficzne Aspekty Genezy (2/3), 217–237.
  Google Scholar

Sagan, D. (2015). Metodologiczno-filozoficzne aspekty teorii inteligentnego projektu. Zielona Góra: Instytut Filozofii Uniwersytetu Zielonogórskiego.
  Google Scholar

Schönborn, C. (2005/2006). Odnajdywanie zamysłu w przyrodzie. Filozoficzne Aspekty Genezy, (2/3), 19–22.
  Google Scholar

Szatan, J. (2013). Czy Wszechświat jest dostrojony do życia?. Humanistyka i przyrodoznawstwo, (19), 39–54.
  Google Scholar

Turek, J. (2014). Kosmiczne koincydencje. Proponowane wyjaśnienia. Lublin: KUL.
  Google Scholar

Wojtysiak, J. (2011). O możliwych strategiach teologa wobec nauki. Roczniki Filozoficzne, LIX (2), 325–344.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2025-08-14

Cited By / Share

Kocik, P. (2025). Interpretacje zasady antropicznej i możliwość ich wykorzystania w teologii katolickiej. Warszawskie Studia Teologiczne, 38(1), 88–104. https://doi.org/10.30439/WST.2025.1.5

Autorzy

Przemysław Kocik 

Akademia Katolicka w Warszawie, Polska Polska
https://orcid.org/0009-0005-3553-033X

Ks. mgr Przemysław Kocik – prezbiter archidiecezji warszawskiej, magister teologii, doktorant w Szkole Doktorskiej Akademii Katolickiej w Warszawie (ul. Dewajtis 3, 01-815 Warszawa), e-mail: przemyslaw.kocik95@gmail.com.



Statystyki

Abstract views: 4
PDF downloads: 4


Licencja

Prawa autorskie (c) 2025 Przemysław Kocik

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Czasopismo jest bezpłatne i udostępniane na zasadach otwartego dostępu (w formacie pdf na stronie internetowej). Od autorów artykułów nie są pobierane żadne opłaty. „Warszawskie Studia Teologiczne” ukazują się na licencji według standardów Creative Commons: CC BY-ND 4.0 (Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe) i nie prowadzą skonkretyzowanej polityki dotyczącej danych badawczych. Autorzy zachowują prawa autorskie.