Znaki czasu dla Kościoła w Polsce na początku XXI wieku

Krzysztof Pawlina


Akademia Katolicka w Warszawie, Polska (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-3855-6720

Abstrakt

Ecclesia semper reformanda – Kościół ciągle się reformuje. Odczytywanie znaków czasu  staje się warunkiem odnowy Kościoła. Jednym ze znaków czasu jest problem z językiem przekazu wiary, który utracił zdolność przemawiania do ludzi. Dlatego potrzeba współpracy wiary i kultury. Kultura jest wiec nośnikiem tego co transcendentne. Kolejny znak czasu to nadaktywność duszpasterska, której towarzyszy zanik modlitwy. Rozbudowana administracja, biurokratyzacja spłaszczają istotę Kościoła. Benedykt XVI jakby gdzie indziej upatrywał mocy oddziaływania niż tylko w liczbie podejmowanych inicjatyw duszpasterskich i administracji. Zdaniem Papieża „nie popadać w aktywizm oznacza zachowywać consideratio, perspektywę, ogląd, dogłębne spojrzenie, czas wewnętrznego bycia z Bogiem, aby z Nim i poprzez Niego sprawy rozważać, dostrzegać je i radzić sobie z nimi. Z wnętrza egzystencji przychodzący Chrystus jest możliwy do przetłumaczenia w taki sposób, aby mógł być obecny w horyzoncie zsekularyzowanego świata“. W kontekście znaków czasu rodzina jest kolejnym środowiskiem, które oczekuje wzmocnienia, a nawet przywrócenia jej tożsamości. Kwestionowany jest model tradycyjnej rodziny. To, że ludzie chcą być razem, nie oznacza związku sakramentalnego. Małżeństwo i rodzina przestają być pojmowane jako instytucje Boże. Spłaszcza się rodzinę do poziomu horyzontalnego. Dlatego, jeśli chce się wzmocnić rodzinę, nie wystarczy zadowolić się stwierdzeniem, że jest ona podstawową komórką społeczną. Sam Bóg jest Twórcą małżeństwa. Jeśli więc coś chcemy naprawiać, budować – to warto pamiętać o fundamentach.


Słowa kluczowe:

kultura, rodzina, Kościół, znaki czasu

Dąbrowska, J. (2023). Czy Kościół w końcu zejdzie się ze sztuką współczesną? Pobrano z: https://klubjagiellonski.pl/2023/01/29/czy-kosciol-w-koncu-zejdzie-sie-ze-sztuka-wspolczesna/ (24.01.2025).
  Google Scholar

Franciszek. (2013). Otworzyli drzwi Kościoła na przyszłość i zachowali Tradycję. Gość Niedzielny, 30 lipca.
  Google Scholar

Główny Urząd Statystyczny. (2024). Sytuacja demograficzna Polski do 2023. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
  Google Scholar

Grzybowski, J. (2022). Potęga kultury. Kielce: Wydawnictwo „Jedność”.
  Google Scholar

Hodge, S. (2017). Krótka historia sztuki. Warszawa: Alma-Press.
  Google Scholar

Jan XXIII. (1963). Pacem in terris. Watykan.
  Google Scholar

Kowalczyk, S. (2005). Filozofia kultury. Lublin: Wydawnictwo KUL.
  Google Scholar

Mierzwiński, B. (2001). Specyfika polskich znaków czasu. [W:] J. Ostrowski (red.), Duszpasterstwo a wyzwania XXI wieku (s. 63–94). Kielce.
  Google Scholar

Nowy prefekt Kongregacji ds. Duchowieństwa: Odnowa Kościoła przyjdzie przez świętość kapłanów. (2021). Pobrano z: https://pch24.pl/nowy-prefekt-kongregacji-ds-duchowienstwa-odnowa-kosciola-przyjdzie-przez-swietosc-kaplanow/ (23.01.2025).
  Google Scholar

Pawlina, K. (2002). Kandydaci do kapłaństwa trzeciego tysiąclecia. Warszawa: Wydaw. Sióstr Loretanek.
  Google Scholar

Pawlina, K. (2019). Pokolenie polskich milenialsów. Studium socjologiczno-pastoralne. Verbum Vitae, 35: 357–384.
  Google Scholar

Pawlina, K. (2020). Powołania kapłańskie AD 2020. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Collegium Bobolanum.
  Google Scholar

Pawlina, K. (2023). Kościół w czasach turbulencji. Referat na sympozjum „Duchowe zmagania Ignacego Loyoli” – tekst w posiadaniu autora.
  Google Scholar

Seewald, P. (2016). Benedykt XVI – Ostatnie rozmowy. Rzym.
  Google Scholar

Sobór Watykański II. (1967). Gaudium et spes. W: Konstytucje, dekrety, deklaracje (s. 537–618). Warszawa: Pallottinum.
  Google Scholar

Stone, I. (2015). Pasje utajone. Warszawa: Muza.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2025-08-14

Cited By / Share

Pawlina, K. (2025). Znaki czasu dla Kościoła w Polsce na początku XXI wieku. Warszawskie Studia Teologiczne, 38(1), 164–176. https://doi.org/10.30439/WST.2025.1.9

Autorzy

Krzysztof Pawlina 

Akademia Katolicka w Warszawie, Polska Polska
https://orcid.org/0000-0002-3855-6720

Ks. prof. dr hab. Krzysztof Pawlina jest teologiem, profesorem zwyczajnym i rektorem Akademii Katolickiej w Warszawie (od 2020 r.), przewodniczącym Kolegium Dziekanów Wydziałów Teologicznych (od 2016 r.), sekretarzem Rady Naukowej Konferencji Episkopatu Polski (od 2017 r.), byłym przewodniczącym Komitetu Nauk Teologicznych Polskiej Akademii Nauk (2020–2024), a obecnie zastępcą przewodniczącego tegoż komitetu (od 2024 r.) (e-mail: kpawlina@wmsd.mkw.pl).



Statystyki

Abstract views: 5
PDF downloads: 3


Licencja

Prawa autorskie (c) 2025 Krzysztof Pawlina

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Czasopismo jest bezpłatne i udostępniane na zasadach otwartego dostępu (w formacie pdf na stronie internetowej). Od autorów artykułów nie są pobierane żadne opłaty. „Warszawskie Studia Teologiczne” ukazują się na licencji według standardów Creative Commons: CC BY-ND 4.0 (Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe) i nie prowadzą skonkretyzowanej polityki dotyczącej danych badawczych. Autorzy zachowują prawa autorskie.