"Signs of the Times" – a Theological Basis of Ecotheology and the Christian Competence within the Frame of the Environmental Discourse
Abstrakt
The essay formulates four criteria for identifying the topos "signs of the times" and applies them for a specific Christian understanding of the ecological crisis. The aim of the argumentation is to decide why and in what way climate change, ecological degradation but also the new awareness of the value of nature is a theological issue. The second part of the essay deals with the question which competence the churches can contribute to the ecological discourse of a pluralistic, partly secular or atheistic society. I speak also about the encyclical Laudato si’.
Słowa kluczowe:
kryzys ekologiczny, znaki czasu, etyka środowiskowa, doświadczenie religijne, kairologia, „powołanie ekologiczne”, chrześcijan, drugie oświecenie, rewolucja kulturalna, Laudato si’, katolicka nauka społeczna, przemiany społeczneBibliografia
Amery, C. (2002). Global Exit. Die Kirchen und der totale Markt. München.
Google Scholar
Bolz, N. (2019). Die grüne Ersatzreligion, in: Lebendige Seelsorge 70 (1/2019), 10-15. Deane-Drummond, C.; Bergmann, S.; Vogt, M. (2017). Religion in the Anthropocene. Eugene/Oregon.
Google Scholar
Fox, M. (1991). Vision vom Kosmischen Christus. Aufbruch ins Dritte Jahrtausend. Stuttgart.
Google Scholar
Franziskus (2017). Veritatis Gaudium. Apostolische Konstitution über die kirchlichen Universitäten und Fakultäten vom 8. Dezember 2017. Vatikan.
Google Scholar
Franziskus (2020). Frateillit tutti. Encyclical on Fraternity and Social Friendship. Vatican.
Google Scholar
Gabriel, K. (1994). Christentum zwischen Tradition und Postmoderne (QD 141). Freiburg.
Google Scholar
Haber, W.; Held, M.; Vogt, M. (Hg.)(2016). Die Welt im Anthropozän. Erkundungen im Spannungsfeld zwischen Ökologie und Humanität. München.
DOI: https://doi.org/10.14512/9783865819925
Google Scholar
Henrici, P. (2002). Il senso cristiano del tempo: Prospettive per un nuovo ordinamento del lavoro e del riposo in una società, in: Ufficio Nazionale per i Problemi Sociali e il Lavoro (Hg.): Notiziario N. 4, 130–150.
Google Scholar
Hünermann, P. (2006) (Hg.). Das Zweite Vatikanische Konzil und die Zeichen der Zeit heute. Anstöße zur weiteren Rezeption. Freiburg.
Google Scholar
Johannes Paul II. (1989). Friede mit Gott dem Schöpfer, Friede mit der ganzen Schöpfung. Botschaft von Papst Johannes Paul II. zur Feier des Weltfriedenstages am 1. Januar 1990, in: OR 50/1989 (Wochenausgabe in deutscher Sprache), 1.7f.
Google Scholar
Johannes Paul II. (2002). Ökologische Berufung des Menschen. Angelus in der Sommerresidenz Castelgandolfo am 25. August 2002, in: OR 35/2002 (Wochenausgabe in deutscher Sprache), 1.
Google Scholar
Knauer, P. (2015). Der Glaube kommt vom Hören. Ökumenische Fundamentaltheologie, 7. Aufl. Norderstedt.
Google Scholar
Münk, H. (1997). Die Würde des Menschen und die Würde der Natur. Theologisch-ethische Überlegungen zur Grundkonzeption einer ökologischen Ethik, in: StdZ 215 (1), 17–29.
Google Scholar
Ostheimer, J. (2008). Zeichen der Zeit lesen. Erkenntnistheoretische Bedingungen einer praktisch-theologischen Gegenwartsanalyse. Stuttgart.
Google Scholar
Panikkar, R. (1996). Ökosophie, oder: der kosmotheandrische Umgang mit der Natur, in: Kessler, H. (Hg.): Ökologisches Weltethos im Dialog der Kulturen und Religionen. Darmstadt, 58–66.
Google Scholar
Paul VI. (1967). Populorum progressio. Enzyklika über die Entwicklung der Völker, in: KAB (Hg.), Texte zur katholischen Soziallehre, 9. Aufl. Bornheim 2007, 405–440.
Google Scholar
Ruggieri, G. (2006). Zeichen der Zeit. Herkunft und Bedeutung einer hermeneutischen Chiffre der Geschichte, in: Hünermann (Hg.) 2006, 61–70.
Google Scholar
Sander, H. J. (2005). Theologischer Kommentar zur Pastoralkonstitution über die Kirche in der Welt von heute Gaudium et spes, in: Hünermann/Hilberath (Hg.) 2005, Bd. 4, 581–886.
Google Scholar
Taylor, C. (2007). A Secular Age. Cambridge.
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctvxrpz54
Google Scholar
Trepl, L. (1991). Ökologie als Heilslehre. Zum Naturbild der Umweltbewegung, in: PÖ 25, 30–45.
Google Scholar
Vogt, M. (2021). Christliche Umweltethik. Grundlagen und zentrale Herausforderungen. Freiburg.WBGU [Wissenschaftlicher Beirat der Bundesregierung Globale Umweltveränderungen] (2011a): Welt im Wandel Gesellschaftsvertrag für eine Große Transformation. Berlin.
Google Scholar
Weizsäcker, E. U.; Wijkman, A. (2018). Wir sind dran. Was wir ändern müssen, wenn wir bleiben wollen. Eine neue Aufklärung für eine volle Welt. Bericht an den Club of Rome. Gütersloh
Google Scholar
Autorzy
Markus VogtMunich University, Germany Niemcy
https://orcid.org/0000-0002-5144-9217
Prof. dr Markus Vogt — kieruje katedrą Chrześcijańskiej Etyki Społecznej na Uniwersytecie Ludwiga Maksymiliana w Monachium. Urodził się w 1962 roku we Fryburgu (Niemcy), studiował filozofię i teologię w Monachium, Jerozolimie i Lucernie. W latach 1992-1995 pracował w Radzie ds. Środowiska Rządu Federalnego Niemiec. W latach 1998-2007 był dyrektorem Instytutu ds. Kościoła i Środowiska oraz koordynował grupę roboczą ds. Środowiska Rady Europejskiej Konferencji Biskupów Katolickich (CCEE). Od 2007 roku wykłada na LMU. W latach 2009-2015 był szefem Stowarzyszenia Chrześcijańskiej Etyki Społecznej Krajów Niemieckojęzycznych. W 2017 otrzymał Nagrodę Ekonomiczno-Społeczną Papieskiej Fundacji Centesimus Annus. Najważniejsze publikacje: Prinzip Nachhaltigkeit (München 2013); Christliche Umweltethik, (Freiburg 2021); więcej informacji: www.lmu.de/kaththeol/sozialethik
Statystyki
Abstract views: 266PDF downloads: 103
Licencja
Czasopismo jest bezpłatne i udostępniane na zasadach otwartego dostępu (w formacie pdf na stronie internetowej). Od autorów artykułów nie są pobierane żadne opłaty. „Warszawskie Studia Teologiczne” ukazują się na licencji według standardów Creative Commons: CC BY-ND 4.0 (Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe) i nie prowadzą skonkretyzowanej polityki dotyczącej danych badawczych. Autorzy zachowują prawa autorskie.