"Signs of the Times" – a Theological Basis of Ecotheology and the Christian Competence within the Frame of the Environmental Discourse

Markus Vogt


Munich University, Germany (Niemcy)
https://orcid.org/0000-0002-5144-9217

Abstrakt

The essay formulates four criteria for identifying the topos "signs of the times" and applies them for a specific Christian understanding of the ecological crisis. The aim of the argumentation is to decide why and in what way climate change, ecological degradation but also the new awareness of the value of nature is a theological issue. The second part of the essay deals with the question which competence the churches can contribute to the ecological discourse of a pluralistic, partly secular or atheistic society. I speak also about the encyclical Laudato si’.


Słowa kluczowe:

kryzys ekologiczny, znaki czasu, etyka środowiskowa, doświadczenie religijne, kairologia, „powołanie ekologiczne”, chrześcijan, drugie oświecenie, rewolucja kulturalna, Laudato si’, katolicka nauka społeczna, przemiany społeczne

Amery, C. (2002). Global Exit. Die Kirchen und der totale Markt. München.
  Google Scholar

Bolz, N. (2019). Die grüne Ersatzreligion, in: Lebendige Seelsorge 70 (1/2019), 10-15. Deane-Drummond, C.; Bergmann, S.; Vogt, M. (2017). Religion in the Anthropocene. Eugene/Oregon.
  Google Scholar

Fox, M. (1991). Vision vom Kosmischen Christus. Aufbruch ins Dritte Jahrtausend. Stuttgart.
  Google Scholar

Franziskus (2017). Veritatis Gaudium. Apostolische Konstitution über die kirchlichen Universitäten und Fakultäten vom 8. Dezember 2017. Vatikan.
  Google Scholar

Franziskus (2020). Frateillit tutti. Encyclical on Fraternity and Social Friendship. Vatican.
  Google Scholar

Gabriel, K. (1994). Christentum zwischen Tradition und Postmoderne (QD 141). Freiburg.
  Google Scholar

Haber, W.; Held, M.; Vogt, M. (Hg.)(2016). Die Welt im Anthropozän. Erkundungen im Spannungsfeld zwischen Ökologie und Humanität. München.
DOI: https://doi.org/10.14512/9783865819925   Google Scholar

Henrici, P. (2002). Il senso cristiano del tempo: Prospettive per un nuovo ordinamento del lavoro e del riposo in una società, in: Ufficio Nazionale per i Problemi Sociali e il Lavoro (Hg.): Notiziario N. 4, 130–150.
  Google Scholar

Hünermann, P. (2006) (Hg.). Das Zweite Vatikanische Konzil und die Zeichen der Zeit heute. Anstöße zur weiteren Rezeption. Freiburg.
  Google Scholar

Johannes Paul II. (1989). Friede mit Gott dem Schöpfer, Friede mit der ganzen Schöpfung. Botschaft von Papst Johannes Paul II. zur Feier des Weltfriedenstages am 1. Januar 1990, in: OR 50/1989 (Wochenausgabe in deutscher Sprache), 1.7f.
  Google Scholar

Johannes Paul II. (2002). Ökologische Berufung des Menschen. Angelus in der Sommerresidenz Castelgandolfo am 25. August 2002, in: OR 35/2002 (Wochenausgabe in deutscher Sprache), 1.
  Google Scholar

Knauer, P. (2015). Der Glaube kommt vom Hören. Ökumenische Fundamentaltheologie, 7. Aufl. Norderstedt.
  Google Scholar

Münk, H. (1997). Die Würde des Menschen und die Würde der Natur. Theologisch-ethische Überlegungen zur Grundkonzeption einer ökologischen Ethik, in: StdZ 215 (1), 17–29.
  Google Scholar

Ostheimer, J. (2008). Zeichen der Zeit lesen. Erkenntnistheoretische Bedingungen einer praktisch-theologischen Gegenwartsanalyse. Stuttgart.
  Google Scholar

Panikkar, R. (1996). Ökosophie, oder: der kosmotheandrische Umgang mit der Natur, in: Kessler, H. (Hg.): Ökologisches Weltethos im Dialog der Kulturen und Religionen. Darmstadt, 58–66.
  Google Scholar

Paul VI. (1967). Populorum progressio. Enzyklika über die Entwicklung der Völker, in: KAB (Hg.), Texte zur katholischen Soziallehre, 9. Aufl. Bornheim 2007, 405–440.
  Google Scholar

Ruggieri, G. (2006). Zeichen der Zeit. Herkunft und Bedeutung einer hermeneutischen Chiffre der Geschichte, in: Hünermann (Hg.) 2006, 61–70.
  Google Scholar

Sander, H. J. (2005). Theologischer Kommentar zur Pastoralkonstitution über die Kirche in der Welt von heute Gaudium et spes, in: Hünermann/Hilberath (Hg.) 2005, Bd. 4, 581–886.
  Google Scholar

Taylor, C. (2007). A Secular Age. Cambridge.
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctvxrpz54   Google Scholar

Trepl, L. (1991). Ökologie als Heilslehre. Zum Naturbild der Umweltbewegung, in: PÖ 25, 30–45.
  Google Scholar

Vogt, M. (2021). Christliche Umweltethik. Grundlagen und zentrale Herausforderungen. Freiburg.WBGU [Wissenschaftlicher Beirat der Bundesregierung Globale Umweltveränderungen] (2011a): Welt im Wandel Gesellschaftsvertrag für eine Große Transformation. Berlin.
  Google Scholar

Weizsäcker, E. U.; Wijkman, A. (2018). Wir sind dran. Was wir ändern müssen, wenn wir bleiben wollen. Eine neue Aufklärung für eine volle Welt. Bericht an den Club of Rome. Gütersloh
  Google Scholar


Opublikowane
2020-12-05

Cited By / Share

Vogt, M. . (2020). "Signs of the Times" – a Theological Basis of Ecotheology and the Christian Competence within the Frame of the Environmental Discourse . Warszawskie Studia Teologiczne, 33(2), 104–116. https://doi.org/10.30439/WST.2020.2.5

Autorzy

Markus Vogt 

Munich University, Germany Niemcy
https://orcid.org/0000-0002-5144-9217

Prof. dr Markus Vogt — kieruje katedrą Chrześcijańskiej Etyki Społecznej na Uniwersytecie Ludwiga Maksymiliana w Monachium. Urodził się w 1962 roku we Fryburgu (Niemcy), studiował filozofię i teologię w Monachium, Jerozolimie i Lucernie. W latach 1992-1995 pracował w Radzie ds. Środowiska Rządu Federalnego Niemiec. W latach 1998-2007 był dyrektorem Instytutu ds. Kościoła i Środowiska oraz koordynował grupę roboczą ds. Środowiska Rady Europejskiej Konferencji Biskupów Katolickich (CCEE). Od 2007 roku wykłada na LMU. W latach 2009-2015 był szefem Stowarzyszenia Chrześcijańskiej Etyki Społecznej Krajów Niemieckojęzycznych. W 2017 otrzymał Nagrodę Ekonomiczno-Społeczną Papieskiej Fundacji  Centesimus Annus. Najważniejsze publikacje: Prinzip Nachhaltigkeit (München 2013); Christliche Umweltethik, (Freiburg 2021); więcej informacji: www.lmu.de/kaththeol/sozialethik



Statystyki

Abstract views: 266
PDF downloads: 103


Licencja

Czasopismo jest bezpłatne i udostępniane na zasadach otwartego dostępu (w formacie pdf na stronie internetowej). Od autorów artykułów nie są pobierane żadne opłaty. „Warszawskie Studia Teologiczne” ukazują się na licencji według standardów Creative Commons: CC BY-ND 4.0 (Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe) i nie prowadzą skonkretyzowanej polityki dotyczącej danych badawczych. Autorzy zachowują prawa autorskie.