Życie rodzinne jako forma doświadczenia religijnego

Dariusz Tułowiecki


Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-1875-7776

Anna Czyżkowska


Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-8695-2381

Abstrakt

 

Religious experience is an extremely important aspect of sociological and psychological research on religiosity. Psychologist William James laid the foundations for the research activities by analysing his own experiences and those of other emotionally hypersensitive people. Observation of one's "self" in this context allowed for the adoption of a way of defining religious experience and separating it from the category of religious feelings. Nowadays, a number of changes are taking place in the field of religiousness. Not only is social reality "separated" from religion, but also spirituality is defined on the boundary or beyond the categories of the Other or the sacred. Transcendence, spirituality, the reality "beyond" are increasingly seen in encounters with unusual cultural, ecological, virtual or recreational realities. The space of experience considered religious and serving as a component of new spirituality might be a forest,  a sport activity, a city, a library, or a historic space.

The following article is an attempt to reflect on whether family relations can be accepted, defined and researched today as a form of religious experience. If family life is experienced as contact with a reality that goes beyond everyday life, a reality "above"; if it gives meaning to human actions and constitutes a cognitive category; if it is a space of deep personal involvement, it seems that it can be treated and examined in terms of religious experience.


Słowa kluczowe:

doświadczenie religijne, życie rodzinne, rodzinność

Adamski, F. (2021). Rodzina – wymiar społeczno-kulturowy. Kraków: Wydawnictwo Petrus.
  Google Scholar

Argyle, M. (2000). Psychology of religion: An introduction. London-New York: Routledge
  Google Scholar

Bajkowski, T. (2018). U źródeł tożsamości rodzinnej. System rodzinny w percepcji młodzieży akademickiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  Google Scholar

Bateson, G. (1972). Steps to an Ecology of Mind. New York: Ballantine Books.
  Google Scholar

Bauman, Z. (2018). Retrotopia. Jak rządzi nami przeszłość. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  Google Scholar

Berger, P.L., Luckmann, T. (2010). Społeczne tworzenie rzeczywistości. Traktat z socjologii wiedzy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  Google Scholar

Beyga-Cegiołka, M., Wachowiak, A. (2012). Którą drogą? Aksjologiczny i ontologiczny wymiar wyborów związanych z małżeństwem i rodziną w Polsce. W: J. Baniak (red.), Między nakazem a wyborem. Moralne dylematy małżeństw i rodzin w Polsce (63-84). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
  Google Scholar

Borowik, I. (2004). Operacjonalizacja pojęcia religijności. W: M. Libiszowska-Żółtkowska, J. Mariański (red.), Leksykon socjologii religii. Zjawiska-badania-teorie (271-284). Warszawa Verbinum.
  Google Scholar

Chaim, W. (1991). Psychologiczna analiza religijności niespójnej. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
  Google Scholar

Cierpka, A. (2013). Tożsamość i narracje w relacjach rodzinnych. Warszawa: Wydawnictwo Eneteia.
  Google Scholar

Czyżkowska, A., Rawińska, M., Jóźwik, M. (2013). Komunikacja, relacje partnerskie oraz funkcjonowanie seksualne par leczących się z powodu niepłodności. Studia Psychologica 13 (2), 7-14.
  Google Scholar

Grzymała-Moszczyńska, H. (2004). Religia a kultura. Wybrane zagadnienia z kulturowej psychologii religii. Kraków: Wydawnictwo UJ.
  Google Scholar

James, W. (2001). Doświadczenia religijne. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
  Google Scholar

Król, J. (2004). Psychologiczne koncepcje doświadczenia religijnego. Roczniki Psychologiczne, VII (2), 5-21.
  Google Scholar

Kwak, A., Bieńko, M. (2020). Publiczny i prywatny obraz bliskich związków. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
  Google Scholar

Łuczyński A. (2008). Dzieci w rodzinach zastępczych i dysfunkcjonalnych. Lublin: Wydawnictwo KUL.
  Google Scholar

Machoń, H. (2021). Doświadczenie religijne. Elementy analizy interdyscyplinarnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
DOI: https://doi.org/10.53271/2021.015   Google Scholar

Mariański, J. (2004). Doświadczenie religijne. W: M. Libiszowska-Żółtkowska, J. Mariański (red.), Leksykon socjologii religii. Zjawiska – badania – teorie (84-88). Warszawa: Verbinum.
  Google Scholar

Mariański, J. (2013). Sekularyzacja, desekularyzacja, nowa duchowość. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
  Google Scholar

Mariański, J. (2022). Doświadczenie religijne w życiu codziennym młodzieży polskiej w XXI wieku. Humaniora. Czasopismo Internetowe, 2 (38), 15–36.
DOI: https://doi.org/10.14746/h.2022.2.1   Google Scholar

Melosik, Z. (1998). Wychowanie obywatelskie: nowoczesność, ponowoczesność (Próba konfrontacji). W: Z. Melosik, K. Przyszczypkowski (red.), Wychowanie obywatelskie. Studium teoretyczne, porównawcze i empiryczne (35-56). Poznań-Toruń: Wydawnictwo Edytor.
  Google Scholar

Moskal, P. (1999). Doświadczenie Boga?. Roczniki Filozoficzne XLVII (2), 215-227.
  Google Scholar

Piwowarski, W. (2000). Socjologia religii. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
  Google Scholar

Popielski, K. (1993). Noetyczny wymiar osobowości: Psychologiczna analiza poczucia sensu życia. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
  Google Scholar

Prokosz, M. (2016). Budowanie więzi w rodzinnych formach opieki. Relacje. Studia z Nauk Społecznych 1, 59-69.
  Google Scholar

Slany, K. (2020). Różnorodność typów rodzin, różnorodność praktyk w rodzinach. W: M. Bieńko, M. Rosochacka-Gmitrzak, E. Wideł (red.), Obrazy życia rodzinnego i intymności. Książka dedykowana Profesor Annie Kwak (19-29). Warszawa: Wydawnictwo UW.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323543572.pp.19-30   Google Scholar

Smith, J.E. (1971). Doświadczenie i Bóg. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX
  Google Scholar

Sroczyńska, M. (2014). Rytuał religijny a kwestia różnorodności kulturowe. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne 9, s. 80-91.
  Google Scholar

Szlendak, T. (2004). Supermarketyzacja. Religia i obyczaje seksualne młodzieży w kulturze konsumpcyjnej. Wrocław: Wydawnictwo UWr.
  Google Scholar

Szlendak, T. (2010). Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  Google Scholar

Szyjewski, A. (2011). Doświadczenie religijne – problemy terminologiczne. Studia Religiologica. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 44, 7-33.
  Google Scholar

Szymołon J. (1998). Specyfika przeżycia religijnego. Roczniki Psychologiczne 1(1), 167-180.
  Google Scholar

Tułowiecki, D. (2012). Bez Boga, Kościoła i zasad? Studium socjologiczne nad religijnością młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Petrus.
  Google Scholar

Tułowiecki, D. (2022). Życie rodzinne w kulturze polskiej – trwałość i przemiany. W: B.M. Kołdon, B. Krajewska, J. Niewęgłowski (red.), Wsparcie i ochrona rodziny w ujęciu interdyscyplinarnym (89-135). Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
  Google Scholar

Tyrała, R. (2014). Bez Boga na co dzień. Socjologia ateizmu i niewiary. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
  Google Scholar

Wachowiak, A. (2001). Współczesne problemy socjologii rodziny. Poznań: Wydawnictwo AR.
  Google Scholar

Whiteley, C. H. (1973). The cognitive factor in religious experience. W: R. E. Santoni (red.), Religious language and the problem of religious knowledge (s. 258-265). London: Harvill Press.
  Google Scholar

Zduniak, A. (2016). Duchowość w epoce mediów elektronicznych. W: R. Sierocki, M. Sokołowski, A. Zduniak (red.), Media i religia. Nowy kontekst komunikacji (61-73), Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
  Google Scholar

Zimnica-Kuzioła, E. (2014). Doświadczenie religijne – perspektywa teologiczna i socjologiczna. Collectanea Theologica 2 (84), 61-78.
  Google Scholar

Żurek, A. (2020). O pożytkach płynących z badań nad rodziną. W: M. Bieńko, M. Rosochacka-Gmitrzak, E. Wideł (red.), Obrazy życia rodzinnego i intymności. Książka dedykowana Profesor Annie Kwak (69-77). Warszawa: Wydawnictwo UW.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323543572.pp.69-78   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2023-12-31

Cited By / Share

Tułowiecki, D., & Czyżkowska, A. (2023). Życie rodzinne jako forma doświadczenia religijnego. Warszawskie Studia Teologiczne, 36(2), 256–274. https://doi.org/10.30439/WST.2023.2.13

Autorzy

Dariusz Tułowiecki 

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska Polska
https://orcid.org/0000-0003-1875-7776

Dariusz Tułowiecki – doktor socjologii, pedagog, teolog, duchowny, pracownik naukowo-dydaktyczny Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (ul. Wóycickiego 1/3, 01-938 Warszawa) i Instytutu Badań Edukacyjnych w Warszawie; członek Instytutu Nauk Socjologicznych UKSW.


Autorzy

Anna Czyżkowska 

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska Polska
https://orcid.org/0000-0002-8695-2381

Anna Czyżkowska - doktor psychologii, seksuolog, terapeutka małżeństw, pracownik naukowo-dydaktyczny Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (ul. Wóycickiego 1/3, 01-938 Warszawa), członek Instytutu Psychologii i Instytutu Nauk o Rodzinie UKSW.



Statystyki

Abstract views: 202


Licencja

Prawa autorskie (c) 2024 Dariusz Tułowiecki, Anna Czyżkowska

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Czasopismo jest bezpłatne i udostępniane na zasadach otwartego dostępu (w formacie pdf na stronie internetowej). Od autorów artykułów nie są pobierane żadne opłaty. „Warszawskie Studia Teologiczne” ukazują się na licencji według standardów Creative Commons: CC BY-ND 4.0 (Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe) i nie prowadzą skonkretyzowanej polityki dotyczącej danych badawczych. Autorzy zachowują prawa autorskie.